Onderzoek toont aan welk kind ouders het leukst vinden. Hoe is dit bij u?

Ouders vinden vaak het ene kind leuker dan het andere: dit is meestal het lievelingetje

Scientias J.Kras 19 januari 2025

Het is een groot taboe maar ouders vinden vaak het ene kind leuker dan het andere. Onderzoekers hebben nu ontdekt naar wie de voorkeur uitgaat: dochters en oudste kinderen. En dan zijn er ook nog een paar karaktereigenschappen die helpen om het lievelingetje te worden.

Zo zijn meegaande en zorgzame kinderen geliefder. Positief is dit allerminst. Een verschillende behandeling van broers en zussen kan negatieve gevolgen hebben voor de ontwikkeling van kinderen, vooral voor degenen die minder bevoordeeld worden. “Ouders en therapeuten zouden zich bewust moeten zijn van welke kinderen in een gezin de neiging hebben om bevoordeeld te worden zodat ze potentieel schadelijke familiepatronen beter kunnen herkennen”, schrijven de onderzoekers.

Clichés zijn niet waar
De wetenschappers van de Brigham Young University in de VS en de Western University in Canada vergeleken in hun meta-analyse zeker dertig studies met bijna 20.000 deelnemers uit de VS, West-Europa en Canada. Ze keken naar de geboortevolgorde van broers en zussen, hun geslacht, temperament en persoonlijkheid, en checkten of er een verband was met de voorkeuren van ouders.

Gek genoeg druisten de resultaten in tegen clichés als ‘de verwende benjamin van het gezin’ en de ‘oudste die zich los moet breken’. Want wat bleek: ouders hadden de neiging om juist oudere broers en zussen te bevoordelen, zeker waar het ging om controle: de oudste kinderen zouden juist meer autonomie krijgen en minder gecontroleerd worden dan hun jongere broers en zussen.

Slecht voor eigenwaarde
En dat kan een probleem zijn. “Een uitdaging waar ouders voor staan is dat een verschil in controle, ongeacht of dit goedbedoeld is of niet, in verband wordt gebracht met een lagere eigenwaarde en meer probleemgedrag bij de minder bevoorrechte broers en zussen in zowel de kindertijd als de jongvolwassenheid”, schrijven de onderzoekers.

Maar er was nog een andere opmerkelijke bevinding: ouders zeiden zelf dat ze dochters bevoordeelden, hoewel de kinderen dit zelf niet hadden gemerkt. Volgens de onderzoekers kan dat komen doordat meisjes gemiddeld makkelijker op te voeden zijn.

Tenslotte zijn er nog karaktereigenschappen die helpen om het favoriete kind te worden: plichtsbewuste kinderen werden een beetje bevoordeeld, net als meer inschikkelijke kinderen.

Wél onderscheid, geen verschil
De onderzoekers stellen wel dat de effecten klein zijn en merken op dat “de redenen waarom ouders hun kinderen verschillend behandelen waarschijnlijk complexer zijn en verder reiken dan de factoren die in deze studie zijn onderzocht”.

Karl Pillemer, een professor in menselijke ontwikkeling aan de Cornell University, noemt de bevindingen verhelderend, maar merkt ook op dat verschillende kinderen voor verschillende dingen de voorkeur kunnen krijgen. “Ouders maken wel onderscheid tussen hun kinderen, maar dat hoeft niet te betekenen dat ze de een leuker vinden dan de ander”, reageert hij op de studie.

Pillemer voegde eraan toe dat uit zijn eigen werk is gebleken dat ouders hun best doen om hun voorkeuren niet te laten zien of ernaar te handelen. “De problemen ontstaan pas wanneer bijna universele gevoelens zoals een voorkeur voor kinderen zich vertalen in een verschillende behandeling”, klinkt het. “We kunnen niet helpen hoe we ons voelen, maar we kunnen zeker helpen hoe we ons gedragen tegenover onze kinderen.”

Bronmateriaal

"Parents Favor Daughters: A Meta-Analysis of Gender and
Other Predictors of Parental Differential Treatment" - Psychological Bulletin
Afbeelding bovenaan dit artikel: Emma Bauso / Pexels